Brussels Pride tussen immaterieel en werelderfgoed 

Brussel erkent nu officieel haar Pride als immaterieel cultureel erfgoed en is daarmee, na Amsterdam, de tweede stad in Europa die dit doet. Het doel is nu om samen met andere landen de Pride als werelderfgoed bij Unesco aan te melden. “Had je me dat in ’96 gezegd, had ik je zot verklaard.” 

Op 31 oktober 2024 werd de Pride erkend als immaterieel cultureel erfgoed, net zoals speculaas en de biercultuur in het verleden al erkenning kregen. Onder impuls van staatssecretaris Ans Persoons werd er een volledig stappenplan uitgedacht om van de Pride immaterieel cultureel erfgoed te maken. Voor Persoons, die in de ontslagnemende Brusselse regering bevoegd is voor Erfgoed, was deze erkenning een prioriteit: “Het is een manier om te zeggen dat Brussel een diverse stad is, het is belangrijk om in het verleden en in het heden te zijn wie je wilt zijn.”
Frank Schellings, coördinator van het RainbowHouse Brussels zegt:“We hebben dossiers ingevuld, historiek verzameld en procedures doorlopen. Nu het Brussels Gewest de erkenning heeft toegekend, zetten we koers richting Unesco. De Pride maakt deel uit van het DNA van Brussel, en dat mag nooit verloren gaan.” 

Jaren strijd
Chielle Deman, één van de oprichters van de Brussels Pride en voormalig voorzitter, herinnert zich nog hoe moeizaam het begon. “Toen we in 1996 van start gingen, moesten we letterlijk rond het centrum lopen”, zegt hij. “We werden getolereerd, meer niet. Pas vanaf 2001, toen er een nieuwe meerderheid kwam in Brussel, begon de Pride echt erkend te worden.” Hij vertelt hoe het jaren duurde vooraleer de regenboogvlag aan het stadhuis mocht wapperen: “In het begin was er geen sprake van representatie in de media. We deden alles om aandacht te krijgen, maar wat de media toonden was een eenzijdig beeld van extravagantie, zoals een praalwagen met bodybuilders en travestieten erop. Had je me in ’96 gezegd dat de Pride cultureel erfgoed zou worden, had ik je zot verklaard. Maar kijk, hier zijn we.” 

Mijlpaal
Ook op internationaal vlak wordt het belang van deze erkenning duidelijk. België staat momenteel op de tweede plaats in de Rainbow Map Index 2025, die 49 Europese landen beoordeelt op basis van een lgbtqia+-vriendelijk beleid. Om op de Werelderfgoedlijst van Unesco te komen, moet erfgoed van uitzonderlijke universele waarde zijn en voldoen aan minstens één van tien officiële criteria. Een van die criteria is dat het erfgoed direct verbonden is met belangrijke gebeurtenissen, tradities, ideeën, overtuigingen of kunstwerken. Om dat proces op gang te brengen, moet elk betrokken land het erfgoed eerst opnemen op de eigen nationale lijst van erfgoederen die een land overweegt voor te dragen voor de UNESCO Werelderfgoedlijst. Daarna werken de landen samen aan één nominatiedossier dat aantoont waarom het erfgoed zo waardevol is en hoe het beheerd wordt. “Er zijn al gesprekken met Spanje, Duitsland, Thailand en Mexico”, zegt Ans Persoons. “Het is nu de bedoeling om met andere landen een aanvraag in te dienen bij Unesco. Tegen de Pride van Amsterdam in 2026 willen we een transnationaal dossier klaar hebben.”