Nieuwe theatervoorstelling laat jongeren praten over seks

Boris Kruisaert (Sensoa): “Er wordt niet echt diep ingegaan op seksualiteit. Dat is jammer, want we weten dat jongeren met heel veel vragen zitten”

“Kan je doodgaan van masturbatie? Hoelang duurt een eerste keer en doet het pijn? Als je seks hebt met iemand waar je niet van houdt, ben je dan een slet? Kunnen mannen ook sletten zijn?” Het zijn maar enkele vragen die theatermaker Eline George stelt tijdens haar workshops. Hoe intiem kunnen jongeren nog praten over seks?

Eind februari 2024 ging ‘Q&A’ in première, een theatervoorstelling die seks bespreekbaarder maakt voor jongeren. Theatermaakster Eline George onderzocht samen met seksuologe Jacoba Cuppens hoe jongeren over seks en seksualiteit praten. Ze gaven workshops aan meer dan zeshonderd leerlingen over heel Vlaanderen. “Wij voelden dat het gesprek rond dat thema stroef verloopt. Dat vonden we een boeiend gegeven om mee aan de slag te gaan”, zegt George.

Moeilijk om over te praten
Ook Sensoa, het Vlaamse expertisecentrum voor seksuele gezondheid, ziet dat het moeilijk is om écht over seks te praten. “Mensen maken er graag grappen over en in de media wordt er ook veel over gepraat, maar dan gaat het ofwel over spectaculaire zaken ofwel gaat het gesprek er niet serieus aan toe. Er wordt niet echt diep ingegaan op seksualiteit. Dat is jammer, want we weten dat jongeren met heel veel vragen zitten”, zegt Boris Kruisaert, woordvoerder van Sensoa. 

Vragen
Het zijn die vragen waar de voorstelling ‘Q&A’ een antwoord op probeert te zoeken. “Uit ons onderzoek bleek dat jongeren niet durven praten, omdat seksualiteit toch nog een groot taboe is, en dat ze geen vragen durven stellen”, zegt George. Het stuk is gebaseerd op anonieme vragen van jongeren. 
Sensoa bevestigt het belang van ruimte om die vragen te stellen: “Het is belangrijk dat jongeren antwoorden krijgen op hun vragen, want dat helpt hen om te ontwikkelen tot volwassenen die hun seksualiteit op een goede en fijne manier kunnen beleven.” 

“Positieve elementen over hoe fijn en leuk seks kan zijn en welke positieve gevoelens ermee gepaard gaan, worden vaak onderbelicht”, zegt seksuologe Ellen Van Nooten. Ook stereotype opvattingen vormen het idee van jongeren over seks; die opvattingen kunnen door goede gesprekken de wereld uit geholpen kunnen worden. “Mannen of vrouwen storten zich soms volledig op clitorisstimulatie terwijl de andere dat eigenlijk niet leuk vindt. Als je er dan niet over kan praten, is je ervaring met seks minder positief.” 

Het goede voorbeeld
Sekswerker Mel Melicious praat zonder taboe over seks op TikTok, geeft seksuele voorlichting en bracht onlangs haar eerste boek ‘Naakt’ uit. Volgens haar is het cruciaal dat jongeren het goede voorbeeld krijgen. “Er moet sowieso open communicatie zijn thuis. Als er dan iets ernstigs gebeurt, kan er een gesprek over gevoerd worden.” 
Niet alleen ouders, maar ook scholen delen in de verantwoordelijkheid. Seksuele opvoeding zou over meer moeten gaan dan de fysieke werking van seks. “Wat is consent? Hoe ziet een lichaam eruit? Wat kan er allemaal gebeuren? Wat is het verschil tussen porno en realiteit? Hoe gaan we relaties aan met elkaar? Dat zou een apart vak moeten zijn op school”, zegt Mel Melicious. 

Wat helpt, helpt
Is theater de nieuwe seksuele opvoeding? George is alvast overtuigd van het medium: “Seksuele opvoeding is vaak heel informatie, theater maakt er een zintuiglijke ervaring van en geen enkel thema wordt uit de weg gegaan.” Volgens Van Nooten kan de impact verschillen. “Introverte mensen zullen niet ineens open zijn over seks, maar misschien vinden ze een stuk geruststelling of erkenning. Anderen zullen wel meer durven praten. Alles wat helpt, helpt.” 

Luister hier naar de audioreportage