Bijna de helft van Vlaamse jongeren heeft al eens gegokt op sport

Tijdens de speeltijd de voetbalwedstrijden bespreken om na school in de krantenwinkel hun zakgeld in te zetten. Het komt meer voor dan je denkt. Alle vormen van gokken en kansspelen mogen dan wel illegaal zijn onder de achttien jaar, toch geeft bijna de helft van de jongeren tussen twaalf en zeventien jaar aan al eens ingezet te hebben op sportweddenschappen. Dat blijkt uit een studie van UC Leuven Limburg.
door Sam Coremans en Senne Michiels

Pieter (21) gokte regelmatig op sportwedstrijden toen hij nog minderjarig was. “Mijn oudere broer en ik keken vaak voetbalmatchen samen. Hij zette soms wat geld in en ik gaf hem dan advies. Uiteindelijk besloot ik zelf ook een account aan te maken.” Hij kon het beveiligingssysteem makkelijk omzeilen.  Het enige wat je nodig hebt is een rijksregisternummer. Als 16-jarige mag het eigenlijk niet, maar voor 10% van de winst kreeg ik de identiteitskaart van mijn oudere zus en kon ik beginnen met inzetten. “Mijn ouders wisten natuurlijk van niets.”

Door het gokgedrag van Pieters broer begon hij zelf ook in te zetten op wedstrijden. Dat is een herkenbaar verhaal. Volgens VAD, het Vlaams expertisecentrum Alcohol en andere Drugs, zijn meer ervaren familie en vrienden de voornaamste reden van het eerste contact met gokken. De gedeelde interesse in sport is volgens het gokrapport van VAD ook een factor.

“Ik begon klein, met een paar euro’s in te zetten op voetbalwedstrijden die ik zelf bekeek. Van 10 euro maakte ik, met een beetje geluk, al snel 50 euro. Aangezien er overdag geen voetbal is om op in te zetten, schakelde ik over naar tennis. Daar weet ik veel minder van, maar na een tijd had ik een systeem bedacht om snel geld te winnen. Ik speelde met grote bedragen, waardoor ik veel verdiende. Er was natuurlijk even veel kans dat ik het geld verloor. Wanneer dat gebeurde, was ik zo gefrustreerd dat ik het meestal diezelfde nacht probeerde terug te winnen. Op mijn zestiende speelde ik regelmatig met meer dan 500 euro op één nacht.”

Op buitenlands kamp met de scouts besefte Pieter dat hij moest stoppen met gokken. Zijn toenmalige leiding motiveerde hem om al zijn geld van de goksite te halen, omdat het volgens hen zo niet meer verder kon. Hij zat toen al aan 1600 euro. “Achteraf gezien ben ik altijd vrij nuchter gebleven, maar op zo’n jonge leeftijd besef je de waarde van geld nog niet. Ik voelde wel een kick als ik won. Daarom kan ik me goed voorstellen dat die verslavend kan zijn, zeker wanneer je minderjarig bent.“
Voor Pieter liep het goed af, maar voor velen is dat niet zo. Volgens VAD geven mensen met een gokverslaving vaak aan dat ze op vroege leeftijd begonnen zijn. De problematiek rond jongeren die gokken is duidelijk gekend, maar toch is het heel gemakkelijk om de beveiliging van goksites te omzeilen.

Zakgeld
Maxime (16) zet ook geregeld in op sportwedstrijden. “De eerste keer dat ik geld inzette op voetbalwedstrijden, was met enkele klasgenoten. Samen bespraken we de wedstrijden waarop we gingen inzetten. Iedereen gaf drie euro zakgeld aan degene die het oudste leek. Hij ging dan een krantenwinkeltje binnen en kon zonder problemen het geld inzetten. Soms zetten we drie keer per week in. Als we te veel geld verloren sloegen we een week over, maar na een weekje pauze begonnen we gewoon opnieuw.”

De reclame van Unibet en Napoleon Games, twee bekende gokbedrijven, maakte Maxime nieuwsgierig naar online gokken. “Ik maakte een account aan met de identiteitskaart van mijn ouders en stortte er geld op via een prepaid kaart van 10 euro. Die kan je in elke winkel kopen. Daarna geef je een code in op de site en kan je beginnen te spelen. Dat is allemaal ontzettend eenvoudig. In het begin won ik wel wat, maar dat bleef niet duren. In totaal heb ik zo’n 100 euro verloren. Als mijn ouders dat wisten, zouden ze echt boos zijn.”

Reclame voor gokbedrijven is overal: op televisie, internet, radio, maar ook voor, tijdens en na sportwedstrijden. Het stelt sportweddenschappen voor als een leuke activiteit die deel uitmaakt van een wedstrijd kijken. Volgens VAD draagt dit enorm bij gokgedrag normaliseren in onze maatschappij. Alle voetbalploegen in de Belgische eerste klasse, op Eupen na, hebben een wedoperator als sponsor. Om maar een idee te geven.

Matige verstrengingen
België heeft sinds kort de regels rond gokreclame verstrengd. De reclame wordt algemeen verboden voor 20 uur en tijdens live sportwedstrijden. Er mag enkel nog voor en na de wedstrijd reclame zijn, niet meer tijdens de rust. Per reclameblok mag er nog maar één spot getoond worden. “Het is een stap in de goede richting, maar het is niet voldoende”, zegt Jolien Moernaut van VAD. “Wij stellen een totaalverbod op reclame en marketing voor”. Die maatregel lijkt een grote stap, maar het is zeker niet onmogelijk. Hetzelfde gebeurde al met tabak.

VAD heeft nog enkele concrete voorstellen om het beleid rond jongeren en gokken te verbeteren. “Er zijn zeker nog maatregelen die genomen kunnen worden. Het aanbod beperken, zowel in het aantal gokbedrijven als de factoren waarop je geld kan inzetten. We pleiten er ook voor de minimale leeftijd op te trekken naar 21 jaar en een controle via eID te installeren. Hiervoor heb je ook de code van je identiteitskaart nodig. Zo nemen we toch al enkele mogelijkheden weg voor minderjarigen”, zegt

Jolien Moernaut.
Gokken bij minderjarigen blijft te vaak onder de radar. Een voetbalmatch kijken en geld inzetten hoort voor veel jongeren meer en meer samen. In combinatie met het taboe rond gokproblemen zorgt dat voor een verdoken probleem. Dat bevestigt VAD ook. “Uit onderzoek blijkt dat op jonge leeftijd starten met gokken het risico verhoogt om op latere leeftijd een gokprobleem te ontwikkelen.” De eerste stap om gokproblemen bij jongeren te voorkomen, is het bespreekbaar maken.

Heb je algemene vragen rond gokproblemen, wil je je verhaal kwijt of ben je op zoek naar hulp? Contacteer De DrugLijn online of tel. 078 15 10 20 (ma-vr, 10 tot 20u).