Corona duwt jongeren naar de cryptomarkt

Sami El Fathi (23) kocht vorige zomer voor ongeveer 300 euro bitcoins. Vandaag zijn ze 7.000 euro waard. Hij is niet alleen. Almaar meer jongeren investeren in cryptomunten. Dat blijkt uit een grootschalige enquête van creditcardmaatschappij Mastercard. 77% van de investerende jongeren die werden bevraagd, gaven aan dat hun interesse in crypto is toegenomen tegenover een jaar geleden. Ook in ons land is deze trend voelbaar, dat blijkt uit een recente bevraging van de bank ING.
door Evert Ryckx

Maar eerst: wat zijn cryptomunten?
Cryptomunten zijn virtuele munten. Vandaag bestaan er ongeveer vierduizend, met bitcoin als bekendste. Het voornaamste verschil met de euro of de dollar is dat cryptomunten digitaal zijn. Ze bestaan enkel als een stukje digitale code. Een ander belangrijk verschil is dat er geen banken nodig zijn om transacties uit te voeren. In plaats daarvan is er een groot computernetwerk dat alle transacties verwerkt. In het geval van de bitcoin is het aanbod ook eindig. Eurobriefjes kan je blijven bijdrukken, maar de bitcoin heeft een limiet van 21 miljoen stuks. Het aanbod is dus beperkt. Als de vraag dan groot is, stijgt de waarde van bitcoin aanzienlijk. Daarom zien nogal wat mensen die munt veeleer als belegging dan als betaalmiddel.

Uit het onderzoek van Mastercard blijkt dat de lockdowns aan de basis liggen van de stijgende interesse in cryptomunten. Vooral jongeren zijn op zoek naar manieren om snel en contactloos te betalen. Daarom nam de belangstelling voor de digitale betaalmiddelen enorm toe. Meer dan 9 op de 10 van de jongeren gaven aan in 2021 ten minste een van de opkomende betaalmethoden (cryptomunten, QR-codes…) te willen proberen. Mastercard zegt dat bedrijven zo worden gedwongen om moderne betaalmethoden te gebruiken om aan de eisen van hun klanten te voldoen. Van de mensen die gaan winkelen, zeggen acht op de tien dat ze dat liever doen in zaken die de nieuwste betaalmiddelen aanbieden.

Dat de coronacrisis een belangrijke rol heeft gespeeld in de opmars van cryptomunten is niet verwonderlijk. Al snel werd duidelijk dat het vertrouwen in de economie een stevige knauw had gekregen. De banken gaven geen rente op spaarrekeningen en in een economische crisis zijn aandelen op de beurs ook niet erg rendabel. En zo zochten veel mensen andere beleggingsopties. Uit onderzoek van de Amerikaanse bankgigant JPMorgan Chase & Co blijkt echter dat het beleggersgedrag aanzienlijk varieert naargelang de leeftijd. Ouderen verkiezen goud omdat zij dat edele metaal zien als een veilige en stabiele investering, terwijl jongeren volop gaan voor cryptomunten.

Motivatie
Cryptomunten kunnen complex zijn, dat hoor je niemand ontkennen. ‘Maar met wat gezonde interesse en opzoekingswerk kom je al ver’, zegt Sami El Fathi, derdejaarsstudent Rechten. ‘Er is online heel veel informatie te vinden. De essentie is dat de munten virtueel zijn en dat alles online via een computernetwerk gebeurt. De bank, die normaal als tussenpersoon fungeert, komt er niet meer aan te pas. Cryptomunten hebben geen ‘bazen’, en er is geen centraal punt van controle. Het is dat gedecentraliseerde aspect dat velen aanspreekt.’
Bij El Fathi thuis is de digitale kloof wel voelbaar. ‘Mijn ouders laten mij doen, maar ik merk wel dat ze wantrouwig zijn. Dat komt vooral omdat ze het concept niet begrijpen, denk ik. Ik heb het mijn vader al eens proberen uit te leggen, maar dat is niet evident. Crypto is in dat opzicht echt iets voor de jongere generaties, omdat het verweven is met de internetcultuur. Voor jongeren is net dat de reden waarom het zo aan populariteit wint. Je kan op allerlei apps makkelijk kleine bedragen storten. Kijk naar Coinbase (app om crypto te kopen/verkopen, nvdr), die heeft onlangs TikTok overtroffen als nummer 1 app in de App Store.’
Voor Orgest Uka (23), zelfstandige en cryptofanaat, ligt de oorzaak van de populariteit bij jongeren elders: ‘Millennials groeiden op in een onzeker financieel klimaat, met onder andere 9/11 en de bankencrisis in 2008. Deze gebeurtenissen maakten hen er bewust van dat banken economische onrust kunnen creëren. Met weinig vertrouwen in overheidsinstanties vallen veel jongeren in zwijm voor een toekomst met cryptocurrencies. Een toekomst die gedecentraliseerd is, waar men zijn vermogen buiten het bereik kan houden van banken en overheden.’
De FAQ-pagina (Frequently Asked Questions) op de site van Bitcoin verwoordt dit zo: ‘Niemand is eigenaar van het bitcoinnetwerk, net zoals niemand eigenaar is van de technologie achter e-mail. Bitcoin wordt beheerd door alle bitcoingebruikers ter wereld.’
‘Het frustreert mij mateloos dat de jeugd zo weinig bruikbare economische know-how leert op school’, zegt Uka. ‘Jongeren komen van de schoolbanken zonder te weten hoe ze een belastingbrief moeten invullen, laat staan dat ze weten hoe ze op de cryptomarkt moeten inspelen. Tijdens de coronacrisis heb ik de interesse van jongeren exponentieel zien toenemen. Ik kreeg dagelijks berichtjes van mensen die vragen hadden of advies zochten. Velen hadden meer tijd en konden hun geld niet uitgeven aan terrasjes of festivals. Dit heeft volgens mij bijgedragen aan deze stijgende interesse. Daarom heb ik een kantoorruimte gehuurd en ga ik vanaf deze zomer jongeren begeleiden bij hun eerste stappen in de cryptowereld.’

Winst en verlies
Zelf heeft Orgest Uka ook behoorlijk wat leergeld moeten betalen. Vandaar zijn oproep aan iedereen om zich eerst grondig te informeren. ‘Als jonge gast heb je snel last van FOMO (Fear Of Missing Out). Regelmatig verschijnen er in de pers artikels over cryptomunten en op sociale media zie je dat jongeren bakken geld verdienen. Natuurlijk wil je dan meedoen. Jongeren investeren daarom vaak gewoon uit angst om de boot te missen. En dat is niet verstandig. Ik heb iets gelijkaardigs meegemaakt in 2018, toen ik als complete leek in bitcoins had geïnvesteerd. Een maand later ben ik bij een grote bitcoincrash een aanzienlijk deel van mijn inzet verloren. Dat was wel een wake-upcall voor mij. Dat is geen spelletje. Ik was jong en had de mogelijkheid om fouten te maken en eruit te leren. Sindsdien handel ik meer met het hoofd en niet vanuit het hart.’
Sami El Fathi kwam pas vorige zomer in aanraking met cryptomunten. ‘Een vriend van mij vertelde over munten waarin hij geloofde. Hij heeft mij toen wegwijs gemaakt in de wereld van de cryptomunten. Na een paar weken heb ik dan mijn eerste aankoop gedaan. Door corona vielen veel van mijn zomerplannen in het water. Ik had dus wel een zakcentje om mee aan de slag te gaan.’
Voor El Fathi draait het handelen in cryptomunten niet louter om geld. ‘Ik vind dat vele cryptomunten momenteel enkel worden gebruikt voor snel geldgewin. Mensen kopen munten aan, en verkopen ze dan weer wanneer de waarde stijgt. Ik ben niet overtuigd van die tactiek. Zelf heb ik ook al een mooie winst gemaakt, maar ik ben er rotsvast van overtuigd dat de munten alleen maar in waarde gaan stijgen en dat ze alsmaar belangrijker gaan worden in onze maatschappij.’ El Fathi kocht vorige zomer munten aan voor ongeveer 300 euro. Vandaag zijn ze 7.000 euro waard. ‘Op termijn hoop ik met deze winst een lening af te betalen. Ik zie het echt als een investering.’

Milieu
Onlangs tweette Tesla-baas Elon Musk dat het niet langer mogelijk zal zijn Tesla’s te kopen met bitcoins, zolang de munten een zware impact op het klimaat blijven hebben. Die impact is het gevolg van het vastleggen van alle transacties in het bitcoin-netwerk. Dit gebeurt op basis van zeer zware computerberekeningen. Computers die hiervoor worden gebruikt, verbruiken elk jaar meer energie dan pakweg Nederland. De bitcoin is daarmee één van de dertig grootste energieverbruikers ter wereld. ‘Dat is hallucinant, inderdaad’, zegt Sami El Fathi. ‘Voor mij is en blijft de milieu-impact een belangrijke factor wanneer ik investeer in cryptomunten. Het signaal dat Musk gaf, bevestigt weeral dat duurzaamheid alleen maar belangrijker gaat worden in onze maatschappij. Crypto is in zijn essentie eigenlijk iets heel ideologisch. In derdewereldlanden zijn er nog geen institutionele banken uitgewerkt en cryptomunten kunnen daar echt baanbrekend zijn. Zo een revolutionair project moet het ecologische aspect altijd mee in acht nemen.’