Bij de verkiezingen van 9 juni komen naast de zeven traditionele politieke partijen ook een reeks nieuwe partijen op. Wij gingen langs bij acht partijen die voor het eerst opkomen voor de Vlaamse of federale verkiezingen. Zo weet u meteen wat hun standpunten zijn. Of ze de kiesdrempel halen weten we binnen een paar weken.
door redactie Erasmix – foto’s Victor Peeters

Wie zijn de nieuwe partijen?

Ontwerp

L’Unie

L’Unie is een jongerenpartij opgericht door Charles De Groot. In juni komen ze voor het eerst op voor het federaal parlement met lijsten in Vlaams-Brabant, Brussel en Waals-Brabant. De Groot startte de partij nadat hij een boek had geschreven over de kracht van een nieuwe partij. Dat motiveerde hem om met l’Unie de versnippering door de tweetaligheid aan banden te leggen. Door het Frans en het Nederlands te stimuleren, wil hij België terug verenigen. 

Standpunten:
De Groot pleit voor een vereenvoudiging van de Belgische staat, wat moet leiden tot lagere belastingen. Daarnaast wil hij een nationaal plan om tweetaligheid in het onderwijs te bevorderen, zodat Nederlandstalige leerkrachten makkelijk in Wallonië kunnen werken en omgekeerd. De voorzitter wil minder macht bij de politieke leiders en meer bij het federaal parlement. Bovendien moet volgens hem ook de partijfinanciering verlaagd worden. Op het gebied van migratie streeft De Groot naar een Canadees systeem, waarin mensen eerst voor een job geaccepteerd moeten worden, voordat ze naar België mogen komen.
Tot slot is l’Unie pro-Europees, omdat de partij gelooft dat grote veranderingen alleen via Europa mogelijk zijn. De partij wil met één nationale visie naar Europa trekken, wat haar onderscheidt van traditionele partijen.

Team Fouad Ahidar

“Wijzig wat niet werkt, verbeter wat werkt.” Dat is de slogan van de nieuwe partij Team Fouad Ahidar. De partij is vernoemd naar haar oprichter en komt in juni op voor het federaal, Vlaams en Brussels parlement. De nieuwkomer dient dit jaar nog geen lijst in op Europees niveau. Toen Ahidar in 2023 uit Vooruit stapte, leek een eigen partij opstarten de enige optie voor hem. “Of ik start een nieuwe partij of ik stop met politiek”, besliste de partijvoorzitter. De keuze was met Team Fouad Ahidar snel gemaakt. De voorzitter wil kunnen beslissen in de regering en die kans zal hij niet krijgen bij een andere partij.

Standpunten:
Pesten aanpakken is een hoge prioriteit voor Fouad Ahidar, die er als kind zelf ook mee te maken kreeg. “Eén op de vijf jongeren werd al eens gepest, zijn zij dan geen prioriteit?” vraagt de politicus zich af. “Hoe gaan we onze Belgische jongeren gelukkig maken?”
Daarnaast vindt hij dat er iets moet gedaan worden tegen de armoede. “Er is genoeg gepraat”, zegt Ahidar, “ik wil actie.” Ook de koopkracht en huisvesting in Brussel blijven prioriteiten voor de nieuwe partij. Toch focust Ahidar niet alleen op de mensen in Brussel: “De dag dat je verkozen wordt, ben je er niet voor één gemeenschap, maar voor onze gemeenschap, de Belgische gemeenschap.”

L99

In 2021 kwam voorzitter Kurt Lycke op het idee om de partij L99 op te richten. Zijn motivatie in een notendop: hij is het beu. Volgens Lycke wordt ons land nu bestuurd door particratie en vooral geleid door partijvertegenwoordigers die alles doen in het belang van de partij en niet meer voor de bevolking. “Wij willen terug naar een democratie met volksvertegenwoordigers”, zegt hij.
De partij komt op in West-Vlaanderen voor het Vlaams Parlement.

Standpunten:
De belangrijkste pijlers van het beleid draaien rond landbouw, maar ook waterbeleid vindt de voorzitter heel belangrijk. “Wij willen meer inzetten op spaarbekkens en het opslaan van water om dat later in de zomer te verdelen onder de boeren”, zegt Lycke. Hij is tegen heel de huidige politieke structuur, die volgens hem gemaakt is door en voor een generatie die er niet meer is. ”Het is tijd voor een nieuwe wind”, klinkt het. L99 ziet 2024 nog maar als hun ‘plantjaar’. Dat maakt de voorzitter duidelijk: “We gaan er nu al honderd procent voor, maar onze droom is om in 2030-2031 in heel Vlaanderen te kunnen opkomen.”

Gezond Verstand

Tony Heuverswyn, dokter en medeoprichter van de nieuwe centrumrechtse partij Gezond Verstand, denkt niet dat de politiek ziek is. “Er moet weer meer met gezond verstand gewerkt worden”, vindt hij.
De partij is gesticht om te luisteren naar de liberale kiezers. De partijleden komen op voor het federaal parlement en zullen verschijnen op de lijsten in Oost-Vlaanderen.

Standpunten
De partij telt drie belangrijke pijlers: veiligheid, welvaart en samenleving. Zo wil Gezond Verstand de nettolonen omhoog krijgen door de belastingen te verlagen. Ook vindt de partij dat de woke-cultuur niet het recht heeft om de Vlaamse en de Westerse gewoonten in gevaar te brengen. Op vlak van migratie vindt Gezond Verstand het greencard systeem noodzakelijk. “De mensen die hier illegaal zijn en geen verblijfsvergunning hebben, moeten het land uit, maar altijd op een menselijke manier. Daarnaast wil Heuverswyn meer geld voor defensie, met het oog op de oorlog in Oekraïne. Wat België betreft, is voor de partij een opsplitsing van het land niet nodig. Wel willen ze dat de gewesten financieel autonoom moeten worden.

Partij voor de Bomen

Luc Ferdinand, de vroegere lijsttrekker van DierAnimal, trekt met De Partij voor de Bomen naar het Vlaams Parlement en zal verkiesbaar zijn in Vlaams-Brabant. Geïnspireerd door de groeiende populariteit van klimaatmarsen, startte hij de partij in 2019. Ferdinand wilde niet langer aan de zijlijn staan en verzamelde binnen de zes weken voldoende handtekeningen om de Partij voor de Bomen op te richten. De partij situeert zich niet links of rechts, maar is voor iedereen in het politieke spectrum. “Ik ben een filosoof die aan politiek doet, dus in mijn programma vind je zowel progressieve als conservatieve elementen”, zegt de oprichter.

Standpunten
De naam maakt het al duidelijk: bomen staan centraal voor de partij, ze vormen dan ook de belangrijkste pijler. Niet alleen komt de partij op voor het welzijn van de bomen, maar ook voor een beschermende grondwet. “Zodat de vrederechters duidelijker hun oordeel kunnen vellen”, aldus Ferdinand. De partij wil aantonen dat mens, dier en boom op hetzelfde niveau staan. Toch benadrukt Ferdinand dat niet alleen ecocentrisme belangrijk is. Zo staan ook vrede in Gaza en Oekraïne, betaalbaar wonen, zinvol werk en de zorg op het programma van de partij.

Blanco

De naam Blanco zegt het al: het is een nieuwe partij die opgericht is voor mensen die geen bolletje willen inkleuren. Het doel van Blanco is om enkele lege stoelen in het parlement te behalen.
De partij is opgericht uit ongerustheid over het huidige politieke systeem. “Ik beschouw mezelf niet per se als politicus, maar ik beschouw Blanco als een burgerinitiatief”, zegt Raf Lens. De partij komt op voor het federaal parlement en legde lijsten neer in alle provincies. Ze hebben kiezers verspreid over het hele politieke landschap. “Of ze links of rechts zijn, is niet relevant voor ons”, zegt Lens.

Standpunten
Als single-issue partij heeft Blanco slechts één standpunt: de kieswet veranderen. “We willen de mensen die aangeven dat geen enkele partij hun mening vertegenwoordigt, de mogelijkheid bieden voor een lege zetel te stemmen”, zegt Lens. “Dat is iets dat politici echt zullen voelen.” Doordat er subsidies vasthangen aan toegewezen zetels gaat er heel wat geld verloren als een zetel leeg blijft. Verder heeft de partij geen behoefte om personen naar voren te schuiven. “Het moment dat onze doelstelling is bereikt, ontbinden wij de partij”, zegt Lens.

Voor U

De partij Voor U werd eind 2023 opgericht door onafhankelijk parlementslid Els Ampe, nadat ze uit de liberale partij Open VLD stapte. De nieuwe partij wordt mede aangevoerd door Jan Wostyn. Hij trekt de lijst voor het Vlaams Parlement in Brussel. Voor U wil een alternatief bieden in het centrum, voor mensen die zich niet meer aangetrokken voelen tot de traditionele partijen, maar ook geen affiniteit hebben met extreem links of extreem rechts. Opvallend is dat de partij binnen de zes maanden in heel Vlaanderen lijsten kon indienen voor zowel het federaal als het Vlaams Parlement.
Voor U kwam al snel in conflict met de VRT omdat ze niet werden opgenomen in de stemtests van de openbare omroep. Wostyn klaagt dat de VRT de traditionele partijen versterkt, terwijl een openbare omroep verplicht is om pluralistisch te zijn. “Hoe kan je als nieuwe partij in de aandacht komen als je niet mag meedoen aan debatten en de stemtest?”, vraagt de lijsttrekker zich af.

Standpunten
Voor U heeft een aantal belangrijke pijlers en beleidsvoorstellen die worden samengevat in de ‘twaalf werken’. De partij richt zich vooral op minder staat en meer democratie. “We stellen voor om heel wat ambtenaren die op pensioen gaan niet te vervangen en de regelgeving te veranderen, zodanig dat het mogelijk is om met minder ambtenaren te werken”, besluit Wostyn.

BoerBurgerBelangen

De partij BoerBurgerBelangen ofwel BBB kwam er naar aanleiding van de Nederlandse boerenprotesten in 2023. Tine Hermans richtte de partij in Vlaanderen op na het grote succesverhaal van de BoerBurgerBeweging bij onze Noorderburen. In ons land komt de partij op voor het Vlaams Parlement, met lijsten in Antwerpen, Oost-Vlaanderen en Limburg. Stijn Timmermans staat op de lijst in Oost-Vlaanderen en wil een statement maken om vanuit het burgerschap de beweging te laten horen. “Het is echt een initiatief voor burgers en door burgers”, zegt hij.

Standpunten
Zoals te verwachten zijn landbouw en de boeren de belangrijkste thema’s van de partij. BoerBurgerBelangen wil meer investeren in zowel de landbouwsector, onderwijs als zorg en is voorstander van minder controle. “Als je die stap zet, geef je in de eerste plaats al de erkenning aan die beroepen”, zegt Timmermans. Op lange termijn wil de partij de loonbelasting en subsidies verlagen, maar dat kan alleen als ze opkomen op federaal niveau.

Halen de nieuwe partijen de kiesdrempel?

Voor nieuwe partijen is het enorm moeilijk om de kiesdrempel te halen. Partijen moeten minstens vijf procent van de stemmen in een kieskring halen om zetels te krijgen in de parlementen. Denken ze de kiesdrempel te halen?
We stellen de vraag aan de acht politici. In de video hiernaast zie je of ze zich hierover willen uitspreken.