Peter Vandermeersch, onder meer oud-hoofdredcatuer van De Standaard en NRC en nu CEO van Mediahuis Ierland was een van de gasten tijdens de International Days van de Erasmushogeschool Brussel. Tijdens zijn boeiende gastles deelde hij inzichten over de huidige uitdagingen en kansen in de journalistiek. Vandermeersch vertelde de studenten Journalistiek over zijn lange carrière en gaf meer inzicht in de grote bedrijfsstructuren achter journalistieke eindproducten.
door Amber Budts
Peter Vandermeersch benadrukte dat journalistiek onlosmakelijk verbonden is met het bedrijfsleven. Dit illustreerde hij aan de hand van een zorgwekkend feit: in de Verenigde Staten zijn de afgelopen tien tot vijftien jaar meer dan zevenhonderd kranten verdwenen omdat er te weinig geld binnen kwam. Zonder een duurzaam bedrijfsmodel kan journalistiek simpelweg niet bestaan. Het is voor de journalisten van de toekomst belangrijk dat ze hierbij stilstaan en op zoek gaan naar oplossingen.
De crisis van print
Een van de grootste uitdagingen die Vandermeersch besprak, is de dalende verkoop van printmedia. Zo verloor de Ierse krant Irish Independent in de afgelopen vijf jaar een derde van haar oplage. Dit patroon doet zich wereldwijd voor, met als gevolg dat de inkomsten uit zowel abonnementen als advertenties sterk dalen.
Vandermeersch voorspelt zelfs dat kranten tegen 2030 mogelijk alleen nog in het weekend zullen worden gedrukt. Toch ziet hij deze afname niet direct als een groot probleem. Hij verwoordde het als volgt: “It’s not bad if print disappears, but it would be if journalism disappears.” Volgens Vandermeersch vormt het verdwijnen van de printjournalistiek op zich dus geen bedreiging, zolang journalisten zich blijven aanpassen. Het is volgens hem essentieel dat journalisten anticiperen op deze ontwikkelingen en inspelen op nieuwe trends om het voortbestaan van de journalistiek te waarborgen. Daarbij moeten zij gebruikmaken van nieuwe vormen van journalistiek, zoals bijvoorbeeld podcasts en andere digitale storytelling-methoden.
Waar inkomsten halen?
Hoewel digitale platformen aan populariteit winnen, leveren ze veel minder inkomsten op. Waar een geprinte zondagskrant vier euro kost, kan een volledig digitaal maandabonnement voor slechts tien euro worden afgesloten. De lage prijsklassen zorgen er volgens Vandermeersch voor dat mediabedrijven minder journalisten kunnen aannemen, wat ten koste gaat van de kwaliteit van journalistiek.
Vandermeersch wees er bovendien op dat veel jongeren zijn opgegroeid met het idee dat nieuws gratis is en zijn daarom niet geneigd om te betalen voor nieuwsmedia. Daarom is het enorm belangrijk dat mediabedrijven hun merk sterk in de kijker zetten en jonge doelgroepen aan zich te binden.
Problemen van Vertrouwen en Nieuwsvermijding
Nieuwsmedia moeten zich maximaal inzetten om het vertrouwen van de bevolking te winnen en te behouden. Volgens Vandermeersch is het vertrouwen in de media historisch laag. Daarnaast vermijden steeds meer mensen nieuws omdat zij het als te negatief ervaren.
Oplossingen
Ondanks de uitdagingen ziet Vandermeersch ook oplossingen en kansen. Zo probeert Mediahuis zijn digitale producten aantrekkelijker en waardevoller te maken. Verder wordt er hard gewerkt aan innovatieve verdienmodellen, zoals het verhogen van digitale abonnementskosten en het benadrukken van de unieke waarde van kwaliteitsjournalistiek.
Voor de studenten journalistiek was zijn boodschap duidelijk: journalistiek mag dan in transitie zijn, het blijft een essentieel onderdeel van onze samenleving.
Meer verhalen
Thijs Vloebergh: “Ik bouw chaos in structuur want je weet nooit wat je moet verwachten”
Reizen tijdens Erasmus: “Helsinki voelt als thuiskomen”
Arnaud De Decker: “Je moet echt wel geschift zijn om deze job te doen, tenzij je niet aan de gevaren denkt.”