Brussel krijgt meer gebruikersruimtes

Bruno Valkeneers: “Iedereen in het veld weet dat het werkt, maar toch zijn er mensen tegen zo’n voorziening”

In 2022 werd de eerste risicobeperkende gebruikersruimte, GATE, opgericht in hartje Brussel. Zo’n ruimte biedt de mogelijkheid om in een veilige omgeving drugs te consumeren. Als alles volgens plan verloopt, opent er dit jaar nog één in Molenbeek en ook het Etterbeekse gemeentebestuur speelt met het idee. Vormt een gebruikersruimte deel van de oplossing of is het slechts een pleister op een open wonde? 

Het gebruiken van drugs in een gecontroleerde omgeving verlaagt het risico op een (fatale) overdosis of onhygiënisch gebruik. Daarnaast haalt het mensen van straat en kan het een eerste stap zijn richting nuchterheid. “Mensen komen niet enkel naar GATE om drugs te gebruiken,” zegt Bruno Valkeneers van Transit vzw, de organisatie achter de gebruikersruimte. “Ze komen hier ook voor medische of psychologische zorg.” 

“Spiraal van miserie”
Volgens Brussels parlementslidMathias Vanden Borre (N-VA) biedt een gebruikersruimte geen structurele oplossing: “Niet voor druggebruikers, niet voor de algemene veiligheid in Brussel. Gebruikers op de openbare weg, in metrostations, aan treinstations veroorzaken zeer veel overlast.” De zogenaamde ‘spuitruimtes’ zouden die overlast deels moeten opvangen, maar volgens Vanden Borre kunnen ze de drempel naar drugs juist verlagen. “De overheid geeft het signaal dat consumeren in die ruimte betrekkelijk veilig is”, zegt hij. “Zo belanden ze steeds in dezelfde spiraal van miserie.”

Stap naar hulpverlening
Valkeneers ziet net het omgekeerde gebeuren in het centrum. Bezoekers melden dat ze minder drugs gebruiken wanneer ze naar GATE komen omdat ze er over andere dingen kunnen praten en ze zich met andere dingen kunnen bezighouden, zoals het spelen van een gezelschapsspel. “Iedereen in het veld weet dat een gebruikersruimte werkt, maar toch zijn er nog altijd mensen die tegen zo’n voorziening zijn”, zegt Valkeneers. “Wij weten dat het werkt, dat het een positieve impact heeft en dat repressie alleen geen oplossing biedt.”
Ook Els Rochette (Vooruit), Brussels parlementslid, is overtuigd van de aanpak: “De zorg voor verslaafden is zo groot en er is veel aandacht voor de problematieken van mensen. Hierdoor bouwen ze een vertrouwensband op en komen ze terug. Stilaan vinden ze dan de moed om de stap naar hulpverlening te zetten.”

Luister hier naar de audioreportage