15 oktober 2024

Nieuwe DNA-wet: “Een belangrijke stap voorwaarts.”

Op 1 maart trad de nieuwe DNA-wet in werking. Dankzij deze wet mogen onderzoekers meer technieken gebruiken in strafzaken. In tijden waar  crime podcasts populairder lijken dan ooit, hopen veel mensen dat enkele bekende cold cases nu opgelost zullen worden. 

©Kurt Wertelaers/ Bureau Van Meerbeeck

Het NICC, het Nationaal Instituut voor Criminalistiek en Criminologie, werkte mee aan het wetsvoorstel. De organisatie staat in voor de technisch-wetenschappelijke kant van gerechtelijk onderzoek. Bieke Vanhooydonck, expert op vlak van DNA bij het NICC, legt de mogelijkheden van de nieuwe wet uit: “We mogen nu ook zoeken naar onvolledige matches met het DNA van een verdachte in de databank. Bij een halve match kan je de veronderstelling maken dat de verdachte een familiale band heeft met de persoon waarmee het DNA half overeenkomt. Dat is een belangrijke stap voorwaarts.” 

Bieke Vanhooydonck is dna-experte bij het NICC.

Cold cases 
Dat er nu meer mogelijkheden zijn om daders op te sporen via DNA, doet enkele cold cases weer heropleven. Sommige oude moordzaken die nooit werden opgelost, zouden nu wel eens afgesloten kunnen worden. Volgens Kurt Wertelaers, cold case expert en onderzoeksjournalist, kan dit in sommige zaken het ontbrekende puzzelstukje zijn: “Er is een zaak waar we al veel mee bezig zijn geweest, Tania Van Kerkhoven, waar een massa DNA-sporen gevonden werden die niet voldoende konden onderzocht worden via de oude technieken. Al dat DNA-materiaal dat verzameld is, kan nu vergeleken worden met meer profielen. Zo kunnen onderzoekers misschien zelfs bij de dader terechtkomen.” 

©Kurt Wertelaers/ Bureau Van Meerbeeck

Van Hooydonck benadrukt dat het niet zo evident is om cold cases op te lossen. “Er zijn zó veel mensen bij betrokken: forensische experts, politie, magistraten en onderzoekers. Dat maakt het moeilijker dan het lijkt.” Uit cijfers van onze buurlanden, die deze wet al veel langer hebben, blijkt dat zo’n twintig procent van geselecteerde cold cases nog opgelost raakt. “Dat is een mooi vooruitzicht”, concludeert Van Hooydonck. 
Elke opgeloste zaak maakt een wereld van verschil. “Zelfs als we er ooit maar één cold case  mee oplossen, is dat het allemaal waard geweest. Voor de ouders, voor iedereen die erbij betrokken was”, vult Wertelaers aan. 

Dankzij de nieuwe DNA-wet mogen onderzoekers meer technieken gebruiken in strafzaken.

Vermist 
Onopgeloste zaken van vermiste personen zullen waarschijnlijk vaker opgelost worden. “We kunnen vanaf nu ook de DNA-databank van vermiste personen uitwisselen met Interpol”, zegt Van Hooydonck. “Zij verzamelen profielen van over heel de wereld die we mogen gebruiken in het kader van vermiste personen.”
De uitwisseling van DNA-data met Interpol zal helpen om een aantal zaken op te lossen door het DNA te identificeren van personen die hier verdwenen, maar in het buitenland omkwamen of opdoken.