Stijgende gasprijs kan dodelijk zijn

Vlaamse brandweerkorpsen vrezen meer CO-vergiftigingen door de stijgende gasprijzen. Wanhopige gezinnen zoeken naar goedkopere alternatieven om hun woning te verwarmen, maar riskeren zo een stil en geurloos gevaar: CO-vergiftiging. Het antigifcentrum zet zich schrap en in Antwerpen ziet het korps al een verdubbeling van interventies. Stijgt het aantal slachtoffers mee met de gasprijzen?
door Sam Coremans

Luitenant Tom De Maeyer heeft het al vaak genoeg gezien tijdens zijn loopbaan in het Waasland. “In december moesten we nog ter plekke komen bij een gezin van zes. De moeder was flauwgevallen en niemand had er enig benul dat het ging over een CO-vergiftiging. De ruimte was niet verlucht. Uiteindelijk hebben we heel het gezin naar het ziekenhuis moeten afvoeren.” Een slecht onderhouden boiler bleek de oorzaak. “Als je die tijdig laat nakijken, is dat meteen weer in orde. Maar met de gasprijzen die de pan uitswingen, zal dat onderhoud er bij sommige gezinnen niet meer van komen.”

CO: de stille moordenaar. Een angstaanjagende omschrijving, maar daarom niet minder accuraat. Dat kan oud-brandweercommandant Marc Vande Velde bevestigen: “Bij een normale verbranding komt CO2 vrij. Wanneer daar niet genoeg zuurstof bij komt, ontstaat er koolstofmonoxide of CO. Een teveel aan CO in ons bloed kan dodelijk zijn. Daarbij is het gas compleet geur- en kleurloos.”
Het zijn vooral mensen met lagere inkomens die gevaar lopen: “Arme gezinnen moeten zo veel mogelijk besparen en gebruiken goedkopere alternatieven om hun huis te verwarmen. Dat gaat van elektrische kacheltjes tot houtskool verbranden in de woonkamer om warm te blijven. Ook slecht onderhouden ketels zijn altijd een gevaar.”

Nefaste gevolgen
CO-vergiftigingen zijn altijd al een groot probleem geweest, zeker in Brussel. “Wanneer de temperaturen dalen, komen arme gezinnen financieel nog meer in de problemen”, zegt Walter Derieuw, woordvoerder van de Brusselse brandweer. “Een petroleumkacheltje is veel goedkoper dan centrale verwarming, maar zonder fatsoenlijke verluchting vult de lucht zich met CO.”

Door de stijgende gasprijzen zijn veel gezinnen de wanhoop nabij. In november kreeg de Brusselse brandweer nog een oproep van een man die een vuurkorf gebruikte in zijn woonkamer om zich te verwarmen. “Ik vrees dat de stijgende gasprijzen nefaste gevolgen gaan hebben”, zegt Derieuw. “Hopelijk wordt het snel weer wat warmer, zodat mensen niet moeten grijpen naar gevaarlijke alternatieven.”

Wanhopig
Vandaag probeert iedereen te besparen op verwarming. Dat daar risico’s aan verbonden zijn, ziet Arne Dewaet van het Leuvense brandweerkorps ook: “We zien meer interventies voor CO-vergiftigingen en we vrezen dat dat aantal in de werkelijkheid veel hoger ligt. Vaak hebben mensen symptomen zoals hoofdpijn of moeten ze braken. Dat linken ze niet altijd aan CO-vergiftigingen.” Ook in Antwerpen melden ze een verhoging. Tegenover 2020 ziet het brandweerkorps een verdubbeling van januari tot en met maart. In 2020 waren er 14 oproepen, dit jaar al 25. 

Bij het Antigifcentrum staat iedereen paraat. “We verwachten meer CO-slachtoffers. Mensen zijn wanhopig”, zegt Dominique Vandijck, adjunct-algemeendirecteur van het centrum. “Ons grootste wapen tegen CO-vergiftiging is preventie. Wanneer de brandweer moet uitrukken, is het meestal te laat. Sensibiliseren doen we elk jaar, maar dit jaar zetten we er toch extra op in.”