“Ultieme vrijheid ligt in je eigen handen”

Ava Basiri over haar Iranprotesten en moederschap

Een kleine vrouw, niet veel groter dan ik met een weelderige haardos komt doelbewust op me afgestapt. “Ben jij Mina?” vraagt ze vrolijk. We spreken af in een cafeetje in Vilvoorde, Ava’s geboortestad die haar na aan het hart ligt. Haar ouders ontvluchtten Iran eind jaren zeventig. Hoewel ze in België geboren is, voelt ze zich meer dan ooit Perzisch. Tegenwoordig heeft ze haar handen vol met allerlei projecten: ze is mama, werkt voltijds en organiseert ook protesten in Brussel tegen het regime in Iran. Een portret.
door Mina Seffers

“Ik was toen aan het scrollen op Instagram, zoals ik wel vaker doe (lacht), en zag het overlijdensbericht van Mahsa Amini (22). Ik scrolde er automatisch voorbij en dacht bij mezelf: ‘Ah ze hebben weeral iemand gedood’. Het feit dat ik er zo luchtig overging deed bij mij automatisch een belletje rinkelen. Het is helemaal niet normaal en acceptabel om iemand te doden omdat ze zogezegd niet correct was gekleed. Dit gaf mij de impuls om de protesten te organiseren.”

“Ik had het vooral even moeilijk met mezelf als persoon. Ik dacht: ‘Hoe kan je nu in godsnaam doen alsof er niets is gebeurd?’ Hoewel ik hier ben geboren, voel ik me sterk verbonden met de vrouwen in Iran en wou ik hen doodgraag steunen in hun strijd. Onder mijn volgers was ik reeds gekend als iemand die op Instagram ‘zonder filter’ spreekt. Een groot deel vroeg me om een protest te organiseren zodat zij ook hun steun konden betuigen op een of andere manier. Ik besloot de touwtjes in handen te nemen en er gewoon voor te gaan!”

Hoe bent u er concreet aan begonnen?
Ava Basiri: “In de beginfase was Google mijn beste vriend, ik zocht letterlijk op: ‘Hoe organiseer ik een betoging’ (lacht). Ik kwam terecht op een invulformulier van de stad Brussel en zo is de bal aan het rollen geraakt. Tijdens de eerste betoging had ik ingeschat dat er een dertigtal mensen zouden komen, enkel rekening houdende met mijn familie en vrienden. Uiteindelijk stonden ongeveer 250 mensen me op te wachten aan het Centraal station van Brussel. Dit gaf me een onbeschrijfelijk gevoel van verbondenheid. Bij aankomst vroegen ze me meteen van welke politieke partij ik deel uitmaakte. Het feit dat ik tot geen enkele partij behoorde, stelde hen gerust. Daar vroegen mijn landgenoten me meteen om nog een grotere betoging te organiseren. Zo ben ik er nog verder ingerold.”

U spreekt over uw landgenoten, maar wie zijn dat precies?
“Hoewel ik hier in België ben geboren, voel ik een sterke verbondenheid met de Iraanse gemeenschap. Mijn beide ouders zijn afkomstig van Iran en als kind ging ik er ook vaak op vakantie, zij gaven me van kinds af aan de liefde mee voor het land. Ik voel me dus zowel Belgisch als Perzisch, ik leerde ook de taal spreken en schrijven ondertussen.

Is het niet moeilijk te combineren met uw nine-to-five job als Customer Experience Manager?
“In het begin was het zeer moeilijk, in de periode dat ik begon met de protesten te organiseren was ik toevallig anderhalve week ziek thuis. Dit zorgde ervoor dat ik tijd had om de media en verenigingen te contacteren om de protesten in gang te zetten. Tegenwoordig gaat het iets gemakkelijker doordat ik bij de eerste betogingen de basis al heb gelegd, nu heb ik een lijst met verenigingen en dergelijke die ik meteen kan contacteren. Nu kan ik dat perfect ’s avonds na het werk doen.”

Ik probeer extra te genieten van kleine momenten,
zoals mijn zoontje Rayan afzetten en ophalen van school.

U hebt momenteel nogal veel aan uw hoofd, is er iets dat u doet om het leeg te maken?
“Daarvoor heb ik tegenwoordig niet veel tijd, het is moeilijk om de balans te vinden tussen mama zijn en mijn professionele carrière. Ik heb geen tijd om te rusten en zie er vast ook uitgeput uit (lacht). Ik probeer extra te genieten van kleine momenten, zoals mijn zoontje Rayan afzetten en ophalen van school. De tijd die ik met hem spendeer zijn de enige momenten van rust die ik momenteel ken. Ik slaap ook heel weinig tegenwoordig doordat ik altijd in de weer ben met verschillende projecten. Ik zie dat mijn zoontje voelt dat ik gestresseerd ben, hij wordt er zelf onrustig van. Vroeger ging ik regelmatig op stap met vriendinnen om even het dagelijkse leven van me af te schudden, dat doe ik tegenwoordig niet vaak meer.”

Welke boodschap zou u als mama graag willen meegeven aan uw zoontje?
 “Dat hij begrijpt dat de wereld in principe maar een grote stad is, dat landsgrenzen relatief zijn. Dat het verschil in geloof, cultuur, taal en kleur alleen maar de schoonheid van de wereld benadrukt. We hebben dezelfde emoties, misschien andere redenen die aanzetten tot een bepaalde emotie maar in wezen zijn we hetzelfde. Angst is angst en pijn is pijn.
“Als je in een plantentuin binnengaat en je ziet er enkel rozen, dan is dat geen plantentuin meer. De wereld is een plantentuin en geen rozentuin. Het is niet de bedoeling dat je enkel één bloemensoort ziet. We zijn allemaal verschillende bloemensoorten en dat maakt dat de wereld juist zo mooi.”

“Zolang je jezelf als persoon te veel beoordeelt,
ben je eigenlijk nooit vrij maar je eigen gevangene.”

De slagzin van de protesten luidt: “Vrouw, Leven, Vrijheid”. Wat betekent vrouw zijn voor u?
“Ik zie het vooral als mens zijn en vrij zijn. Persoonlijk maak ik geen verschil tussen vrouw zijn of man zijn. Volgens mij ligt absolute vrijheid in jouw eigen handen. De dag dat je vrij bent van je eigen gedachten en jezelf als persoon, is de dag dat je absolute vrijheid zal ervaren. Zolang je jezelf als persoon te veel beoordeelt, ben je eigenlijk nooit vrij maar je eigen gevangene.”

Waar bent u het meeste bang voor in het leven?
“Ik ben heel bang om geen indruk te maken op mensen hetzij professioneel hetzij persoonlijk. Dat ik gewoon mijn leven leef en dat ik door niemand herinnerd zal worden of geen indruk achter gelaten zou hebben. Dat is tegelijkertijd ook mijn ultieme doel in het leven.”

Wat zou u beschrijven als uw sterke eigenschappen?
“Koppig zijn (lacht). Niet loslaten en er 100% voor gaan, ik geloof ook erg in mezelf. Vroeger was dat niet altijd zo, maar ik ben een sterke gelover dat alles eigenlijk te maken heeft met het ego. De eerste stap tot succes is dat je in jezelf gelooft, want anders gaat er nooit iemand anders in jou kunnen geloven.”

Wat wou u graag worden toen u jong was?
“Ik wou vroeger altijd schoonheidsspecialist worden, maar mijn ouders lieten dat niet toe. Misschien moet ik voor een carrièreswitch gaan (lacht). Bij Iraanse ouders zijn onder andere discipline en studies heel belangrijk. Zij zagen schoonheidsspecialist zijn niet als een beroep waarin ik zou kunnen doorgroeien en succesvol in zou kunnen worden. Er was geen plaats voor dergelijke beroepen in mijn opvoeding. Ook tijdens mijn studies Bedrijfsmanagement- Marketing had ik geen idee van wat ik zou worden, het was altijd een blanco beeld dat ik voor me had. Doorheen mijn carrière ben ik vaak van job veranderd, ik hoor niet thuis in één vakje. Het niet verwachten van een bepaalde job of levensloop houd je juist tevreden in het leven volgens mij.”

Waar kijkt u naar uit in de toekomst?
“Alles en niets zou ik zeggen. Ik kijk niet echt uit naar iets specifieks, maar ik ben benieuwd naar wat er nog op me zal afkomen. Ik heb geen bepaalde doelen die ik voor mezelf vastleg, dit concept heeft me altijd absurd in de oren geklonken. Wat doe je dan eens je dit doel hebt bereikt? Right now, I’m just going with the flow!” (lacht)